Pracownicy na polsko-czeskim pograniczu, w home-office, a firma w Czechach i Polsce

Za każdym razem, kiedy dochodzi do sytuacji, którą opisowo można by nazwać graniczną, w więc takiej, w której mam do czynienia z różnicą co do stałej siedziby, miejsca pracy i czy miejsca zamieszkania pracownika, warto za każdym razem zbadać stosunek umowny pod kątem dyrektywy koordynującej systemy zabezpieczeń społecznych w EU.

Miejsce wykonywania pracy

W przypadku pracowników mających tylko jedno zatrudnienie decydującym faktorem jest, gdzie pracownik wykonuje powierzone sobie zadania. Jeżeli polski pracownik regularnie dojeżdża do biura firmy czy zakładu pracy w Czechach, jego pracodawca naturalnie odprowadza składki w Czechach.

Analogicznie sytuacja wygląda w odwrotną stronę, kiedy czeski pracownik pracuje po polskiej stronie granicy.

Sytuacja komplikuje się w sytuacji, kiedy Polska firma zdecyduje się na zatrudnienie w Czechach pracownika w roli przedstawiciela handlowego na tamtym rynku lub do pracy w trybie home-office. Taki pracownik podlega ze wszystkimi odprowadzanymi za niego składkami i podatkami pod czeskie przepisy. W takiej sytuacji polski pracodawca dokonuje rejestracji w czeskim systemie jako zagraniczny płatnik. 

Podobnie będzie musiał postąpić również czeski pracodawca zatrudniający osobę, która na stałe będzie wykonywać swoje zadania w Polsce.

Praca i działalność gospodarcza

Trochę bardziej komplikuje się sytuacja osób prowadzących działalność gospodarczą i równocześnie zatrudnionych. Przepisy koordynacyjne, o których wspominaliśmy na początku zabraniają bowiem płacenia składek ubezpieczenia w dwóch różnych krajach.

Jeśli więc pracownik, faktycznie zatrudniony w jednym kraju, wykonuje działalność gospodarczą w innym, będzie z działalności gospodarczej odprowadzał składki na tych samych zasadach co przedsiębiorcy kraju zatrudnienia, przy czym równocześnie podatki z własnej firmy będzie odprowadzał tam, gdzie prowadzi działalność.

Np. polski przedsiębiorca zatrudniony w Czechach będzie musiał ze swojej polskiej działalności płacić w Czechach składki ubezpieczenia w wysokości 21,35% od osiągniętego z działalności dochodu. Równocześnie w Polsce nie będzie płacić żadnych składek. W odwrotnej sytuacji, czeski przedsiębiorca zatrudniony w Polsce będzie odprowadzać dodatkową składkę ubezpieczeniową.

W związku z powyższym warto skonsultować swoją sytuację z lokalnym biurem rachunkowym lub oddziałem administracji ubezpieczenia społecznego (tj. tam gdzie jest się zatrudnionym)

Delegacja zagraniczna

Swoistym wyjątkiem od przedstawionych powyżej zasad jest delegacja pracownika do wykonywania pracy za granicą. Tutaj może wystąpić kilka scenariuszy, które zakładają – często rozbieżne rozwiązania podatkowe i ubezpieczeniowe.

Najczęstszą sytuacją jest kiedy pracownik, na stałe pracujący w jednym kraju, np. w Polsce wysyłany jest przez pracodawcę do innego kraju, np. Czech. W takiej sytuacji – w zależności od czasu trwania delegacji mogą nastąpić trzy scenariusze:

W pierwszym – jeśli pracownik wysłany jest na okres krótszy niż pół roku. W takiej sytuacji pracodawca płaci podatki i składki ubezpieczania na stałe w swoim kraju zatrudnienia.  

Jeśli pracownik wysyłany jest na okres dłuższy niż pół roku, ale krótszy niż dwa lata, pracownik wciąż podlega pod przepisy ubezpieczeniowe swojego kraju, ale jego pensja podlega już opodatkowaniu w kraju, do którego został wysłany.

Jeśli natomiast pracodawca wysyła swojego pracownika na okres dłuższy niż dwa lata, albo też zatrudnia pracownika z myślą o natychmiastowym wysłaniu za granicę, pracownik ten podlega ze wszystkimi swoimi zobowiązaniami pod przepisy kraju, do którego został wysłany.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zapraszamy do skorzystania z możliwości konsultacji w naszym biurem